Tedaviye ihtiyacınız olup olmadığını anlamanın en kolay yolu bir diş hekimi veya ortodontist e muayene olmaktır. Yaşadığınız bölgede eğer bir ortodontist yok ise gerekli teşhisi kendi diş hekiminiz de koyabilir ve gerekiyorsa sizi en yakındaki bir ortodontiste yönlendirebilir.
Unutmayın;
- Alt veya üst çenelerde size rahatsızlık veren bir ilerilik, gerilik veya eğrilik varsa
- Dişlerinizde çapraşıklık mevcutsa
- Dişlerinizin kapanışından dolayı ısırma, besinleri kopartma ve çiğneme fonksiyonlarınızda sorun varsa
- Parmak emme, kalem ısırma, tırnak yeme gibi uzun süreli alışkanlıklarınız mevcutsa veya geçmişte mevcutsa
- Dişlerinizdeki eğrilik veya öne konumlanma nedeniyle dudaklarınızı kapatamıyorsanız
- Sadece ağızdan nefes alabiliyor ve dişleriniz ön bölgede birbiriyle kavuşmuyor ise
- Aile bireylerinizden herhangi biri geçmişte ortodontik problem yaşamış ve ya dişlerini erken yaşlarda kaybetmiş ise
- Eksik dişleriniz varsa ve diğer dişler o boşluğa doğru kaymış veya devrilmiş ise
- Çapraşıklıktan dolayı dişlerinizi rahat fırçalayamıyor ve diş eti hastalıklarından şikâyetçi iseniz
- Dişlerinizin arasında boşluklar var ise
Süt dişleriniz zamanından önce çekilmek zorunda kalındıysa - Dudak damak yarığı, sendrom veya kemik deformite hastası isenizortodontik tedaviye ihtiyacınız olabilir.
Tedavi edilmeyen bozukluklar çeşitli problemlere neden olabilir.
- Çapraşıkdişler düzgün fırçalamayı ve diş ipi kullanımını zorlaştırarak dişlerde çürüme ve diş eti rahatsızlıklarına neden olabilirler.
- Öne doğru konumlanmış dişlerde travma sonucu kırılmalar meydana gelebilir.
- Kapanış bozuklukları düzensiz çene hareketlerine de bağlı olarak dişlerde asimetrik aşınmalara ve kırılmalaraneden olabilir.
- Çapraz ve ters kapanışlı dişler yüzün asimetrik gelişmesine ve dişlerde estetik bozulmaya neden olurlar.
- Açık kapanışlar dilin dişler arasından çıkmasına ve konuşmada bozulmaya yol açarlar
- Çenelerdeki kapanış bozuklukları çene eklemi bölgesinde zamanla ağrılı ve tedavisi zor problemlere yol açabilirler.
- Yine bu kapanış bozuklukları nedeniyle çiğneme fonksiyonu tam olarak gerçekleştirilemez ise sindirim sistemi problemleri ortaya çıkabilir.
- Ayrıca yapılan araştırmalar estetik bir diş dizilimi ve gülümseme ile beraber simetrik ve düzgün yüz yapısına sahip bireylerin kendilerine olan güvenlerinin daha fazla olduğunu; okul, iş ve sosyal topluluklarda daha olumlu etki sağladıklarını göstermiştir.
Çocukların ortodontist ile tanışmaları 7-8 yaşcivarında olmalıdır. Çünkü bu yaşa kadar ilk daimi azı dişleri çıkar ve daimi kesici dişler yerlerini almış olurlar. Erken teşhis ile düzensizliklerin zamanında tespiti, ileride oluşabilecek ciddi problemlerin önlenmesine olanak tanır. Bu yaşlarda herhangi bir tedavi gerekmese bile ortodontist büyüme ve gelişimi takip ederek en uygun zamanda tedaviye başlanmasını sağlar.
Dişsel düzeltmelerde yaş sınırı yokken, kemik yapıda bir düzensizlik söz konusu ise tedavi büyüme ve gelişim döneminde yapılamalıdır. Bu dönem kızlarda 11-15, erkeklerde ise 13-17 yaş civarlarındadır.
Çeneler arası düzensizlikler ortopedik uygulamalar ile büyüme, gelişim çağı içerisinde düzeltilebilirler. Ancak bu tedavinin de bir sınırı vardır. Bu sınırı ve/veya büyüme, gelişim dönemi geçmiş erişkin hastalarda iskeletsel düzeltmeler ancak ortodontist-cerrah işbirliği ile ortodontik tel tedavisiyle beraber uygulanan ameliyat ile mümkün olabilmektedir. Önce ortodontik sabit tel tedavisi ile dişler çene kemikleri üzerinde doğru pozisyonlarına konumlandırılırlar. Ardından cerrahi ile çeneler kafa kaidesi ve yüz yapısı ile uygun olacak şekilde karşılıklı getirilerek birleştirilirler.
Operasyonlar genel anestezi altında gerçekleşir. Cerrahi gerektirebileceği düşünülen kimi anomaliler ortodontide son yıllarda meydana gelen gelişmeler sayesinde sadece sabit aygıt uygulamaları ile tedavi edilebilmektedir.
20 yaşına doğru 3. büyük azı dişleri çıkar ve alt ön grup dişlerde düzensizlik başlar. Eskidn bu dişlerin çıkmaları ile oluşan basıncın ön grup dişlerde bozulmaya neden olduğu düşünülmekteydi. Bugün araştırmalar iki olayın bağlantılı olmadığını göstermektedir. Aslında 20 yaş dişleri olsun ya da olmasın büyüme ile ön dişlerin düzensiz hale gelmeleri normaldir.
20 yaş dişlerinin çekilmeleri rutin bir olay değildir.
Ortodontistiniz bu dişlerin durumu hakkında size öneride bulunabilir. Genellşkle tüm 20 yaş dişlerinin görülebilmesi için röntgen filmi gerekebilir.
20 yaş dişleri için genel kural olarak;
Tamamen sürdüyse fonksiyonel pozisyonundaysa, temizlenebiliyorsa ve sağlıklı ise diş kalabilir.
Yarı sürdüyse, tamamen çikması için yeterli yer yoksa lokal olarak dişeti problemi oluşmaya başlar. Özellikle vücut direnci düştüğünde aralıklarla dişeti enfeksiyonu gelişir. Böyle durumlarda diş çekilmelidir.
Gömülü konumdaysa, problem oluşturmuyor ve diğer dişlere zarar vermiyor ise olduğu yerde kalabilir. Ancak yine vücut direnci düştüğünde sorun yaratırsa operasyon ile alınabilir
